Dąbrówka kosmata

Dąbrówka kosmata
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	jasnotowate
Rodzaj	dąbrówka
Gatunek	dąbrówka kosmata
	Nazwa systematyczna
	Ajuga genevensis L.; Sp. Pl. 2: 561. 1753
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dąbrówka kosmata, d. genewska (Ajuga genevensis L.) – gatunek należący do rodziny jasnotowatych. Występuje w stanie dzikim na terenie Europy i Azji, w tym całej Polski. Gatunek wprowadzony do flory USA, rozprzestrzenił się na obszarze od stanu Illinois do Nowego Jorku, od Nowej Anglii na południe do Maryland.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Tworzy kępy. Cała roślina jest kosmato owłosiona. Nie tworzy rozłogów.
Łodyga: Szarozielona, owłosiona od samej nasady. Zależnie od odmiany osiąga 10–25 cm wysokości. Ma płożące pędy, chociaż jest mniej ekspansywna niż dąbrówka rozłogowa.
Liście: Zebrane w rozetę. Owalne, trwałe, ciemnozielone. Niektóre odmiany mają pstrokate zabarwienie. Najwyższe podsadki są przeważnie 3-klapowe i krótsze, lub nieco dłuższe od kwiatów.
Kwiaty: Kwiaty ciemnoniebieskie lub różowe, zebrane w kwiatostan, ułożone w pozorne okółki na przemian z liśćmi. Dolna warga korony ma długość 6–9 mm, jej środkowa łatka szerokość 4–8 mm. Nitki pręcików są owłosione.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od maja do sierpnia. Porasta zacienione, trudno dostępne miejsca, także skarpy. Rośnie w świetlistych lasach i zaroślach, suchych murawach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Festuco-Brometea^[3].

Zmienność[edytuj | edytuj kod]

Tworzy mieszańce z dąbrówką piramidalną i d. rozłogową^[4].
Występuje u nas 3 odmianach.

Kultywary (wybór): 'Pink Beauty' – odmiana o różowych kwiatach.

Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]

W Polsce gatunek rzadki, uznany na wielu obszarach, w tym na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego za zasługujący na ochronę lokalną.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Roślina ozdobna. Rozmnaża się jesienią lub wiosną, najczęściej przez podział kęp. Nadaje się na skalniaki. Preferuje stanowiska od słonecznych przez półcieniste do cienistych. Toleruje więcej słońca niż inne gatunki dąbrówki. Znosi mrozy do -35 °C. Rośnie na glebach dowolnego typu, wymaga odpowiedniej, stałej wilgotności.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).

[3] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[4] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[1]

[2]

[3]

[4]